مقدمه

ساعت یک بامداد 17 زانویه سال 1991 هشت فروند بالگرد آپاچی از یگان هوانیروز آمریکا واقع در غرب عربستان سعودی ، رهسپار ماموریت نورماندی شدند. هدف اصلی عملیات انهدام دو ایستگاه راداری مهم عراق در فاصله 56 کیلومتری بود . گروه به دو تیم چهارتایی تقسیم شده بود و به مدت 90 دقیقه در سکوت کامل رادیویی و ارتفاع پایین به پرواز در آمد . درست در ساعت 2:38 بامداد بالگردهای آپاچی 28 موشک هلفایر به سمت دو ایستگاه راداری شلیک کردند که به انهدام آنها منجر شد .و کریدوری (منطقه بدون پوشش رادار) به پهنای 32 کیلومتر ایجاد کرد . 4.5 ساعت بعد عملیا طوفان صحرا آغاز شد و بیش از صد فروند هواپیما شروع به حرکت بر فراز عراق کردند . این عملیت نخستین عملیاتی شناخته شد که در آن موشک هلفایر به کار رفته بود . هلفایر سامانه موشک هوا به زمینی است که قدرت و دقت تخریب بالایی دارد و می تواند برای انهدام اهداف بزرگ و سنگین در حملات هوایی مورد استفاده قرار گیرد . این موشک می تواند از بالگردهای مختلفی چون آپاچی وسوپر کبرا و QYUH-60 شلیک شوند .

معرفی سامانه موشکی هلفایر اگرچه سامانه موشکی هلفایر در ابتدا برای استفاده در عملیات ضد تانک طراحی شده بود . اما ادعا شد که برای اهداف دیگر نیز کاربرد موفقیت آمیزی داشته است . از جمله اهدافی چون انبار مهمات ، رادارها ، تجهیزات ارتباطی ، ساختمانها وحتی ناوهای کوچک تندرو میتواند توسط این موشک هدف قرار گیرد . این سامانه حتی میتواند نقش یک موشک هوا به هوا را در برابر بالگردهای با سرعت کم و نزدیک به سطح زمین ایفا کند . هلفایر از ترکیب حروف اول کلمات هلی برن و آتش ورها تشکیل شده است که میتواند این برداشت را به وجود آورد که پس از شلیک ، به طور خودکار و بدون نیاز به هدایت توسط انسان به سمت هدف پرواز میکند . در صورتی که این برداشت حداقل برای نمونه اولیه این سامانه موشکی نادرست است . نمونه اولیه موشک هلفایر دارای هدایت نیمه فعال لیزری است . این موشک برای پرتاب به یک پرتو لیزری کد گذاری شده نیاز دارد تا توسط آن روی هدف قفل کند و موشک از این طریق موقعیت هدف را تشخیص داده و به سمت آن حرکت کند . بنابر این موشک هدف را پیدا نمی کند بلکه پرتو لیزر منعکس شده از هدف را یافته و دنبال میکند . ساختار کلی موشک هلفایر مشتمل بر 5 بخش اصلی به صورت پیشران، جستجوگر لیزری ، بخش هدایت ، بخش کنترل و سر جنگی است .
بخش پیشران بین بخشهای هدایت وکنترل ، در نزدیکی انتهای موشک قرار دارد . و برای تامین نیروی پیشران از سوخت جامد استفاده میکند که بسته به دمای هوای بیرون دو تا سه ثانیه می سوزد . هدف اصلی بخش پیشران تولید نیروی کافی برای جداشدن موشک از پرتابگر است تا بتواند به شتاب 10g دست یافته و تا رسیدن به هدف در بیشینه برد 8 کیلومتر نیروی رانش را فراهم کند . موشک میتواند اهداف دورتر از 8 کیلومتر را نیز تخریب کند ولی با افزایش فاصله احتمال برخورد کم می شود . ردیاب لیزری که در دماغه موشک قرار دارد از داخل بالگرد برنامه ریزی میشود تا کد لیزری مخصوصی را دریافت کند. از آنجایی که لیزر تابانده شده توسط علامتگذار و آنچه موشک جستجو میکند یکسان است احتمال خطای موشک در تشخیص پرتو لیزری به صفر می رسد . موشک پس از شلیک شروع به جستجو در محیط کرده و پرتو لیزر کد شده مورد نظر که از هدف منعکس می شود را می یابد . با تشخیص پرتو در نهایت روی هدف قفل میکند و پس از قفل ، ردیاب اطلاعات مورد نیاز را به بخش هدایت می رساند تا موشک به سمت هدف هدایت شود . بعد از دریافت اطلاعات از جستجوگر لیزری ، مغز موشک یا قسمت هدایت لیزری ، اطلاعات سامانه ای فرمان را برای موشک محاسبه کرده و این داده ها را به بخش کنترل می فرستد . بخش کنترل در انتهای موشک قرار گرفته و دارای یک سامانه عملگر نیوماتیکی است که دستورات سامانه ای فرمان را به حرکت بالکهی کنترلی تبدیل میکند . این بالکها به بالهای هواپیما شباهت داشته و به موشک این امکان را میدهد که به سمت پرتو لیزری که از هدف منعکس میشود مانور دهد . سرجنگی آخرین بخش از موشک است که در فرآیند شلیک دخالت داشته است . زمانی که موشک با هدف برخورد کند ، یک حسگر فعال ، سیگنال الکتریکی ناشی از برخورد را به فیوزی که در عقب خرج سوخت قرار دارد فرستاده و باعث انفجار میگردد . خرج سوخت نیروی لازم جهت نفوذ و انفجار هدف را فراهم میکند .

نمونه های مختلف موشک هلفایر AGM-114 سامانه موشکی هلفایر که با کد AGM-114 شناسایی میشود دارای نمونه های مختلف است . نمونه AGM-114A اولین نمونه موشک هلفایر است . پس از آن AGm-114B ارائه شد که درارتفاع پایین تری نسبت به نمونه اولی پرواز میکند . این موشک دارای موتور راکت با کمترین میزان ایجاد دود نسبت به نمونه اولیه است .و در ناوگان نیروی دریایی آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد . نمونه AGM-114 F و AGM-114C هم در خط سیر پایین با کمترین میزان دود پرواز میکنند . در نمونه AGM-114K اگر بخش لیزری موشک پس از هدفیابی درونی از کار بیفتد موشک به کمک بخش رادار تجسسی خود تا رسیدن به هدف به حرکت خود ادامه میدهد .نمونه های F و K دارای سرجنگی دو مرحله ای هستند . این خصوصیت برای بهبود بخشیدن به عملکرد سرجنگی در مقابل زره های واکنشی است . نمونه AGM-114M به جای سرجنگی خرج گود خود که کاربرد ضدزره دارد به سر جنگی ترکش زا مجهز است که دارای کاربرد تخریب اهداف نرم است .

روش های به کارگیری موشک هلفایر به دو روش میتوان از موشک هلفایر در میدان نبرد استفاده کرد . روش خودکار و کنترل از راه دور در روش خودکار سرنشینان بالگرد هدف را شناسایی کرده و سپس موشک را شلیک میکنند و تا زمان تخریب موشک را با علامت گذار لیزری مستقر در بالگرد هدایت میکنند . در روش کنترل از راه دور بالگرد تنها موشک را شلیک میکند و علامت گذار لیزری که در جایی غیر از بالگرد پرتاب کننده موشک قرار دارد (مانند زمین و یا یک بالگرد دیگر) نقش هدایت موشک تا برخورد به هدف را بر عهده دارد . از آنجایی که در این روش ، بالگرد شلیک کننده موشک پس از شلیک نیازی به هدایت موشک ندارد می تواند از صحنه نبرد خارج شود که در نتیجه باعث افزایش حفاظت بالگرد و تیر انداز در میدان نبرد می شود . افزون بر دوروش به کارگیری فوق ، موشک هلفایر را به دو روش میتوان روی هدف قفل نمود . روش قفل شدن روی هدف قبل از شلیک و روش قفل شدن روی هدف بعد از شلیک . در روش اول علامت گذار لیزری قبل از شلیک موشک ، هدف را با پرتو لیزر روشن میکند .. در این روش جستجوگر لیزری موشک هدف را پیدا کرده وقبل از پرتاب روی آن قفل میکند . دمزیت استفاده از این روش ، اطمینان خلبان بالگرد از قفل شدن موشک روی هدف است . همچنین در این روش امکان از دست رفتن کنترل موشک کاهش مییابد .. عیب این روش ، احتمال هوشیاری هدف و نشان دادن واکنش چون پرتناب نارنجکهای دودزا است که عامل مهمی در ایجاد اختلال در فرآیند هدایت موشک هلفایر است .

در روش دوم علامت گذار پس از شلیک موشک هدف را روشن میکند . دراین روش پیش از هدف یابی لیزری بالگرد موشک را به سمت مسیر هدف شلیک میکند . در نتیجه موشک در ابتدا در درون دید حرکت میکند . موشک به اندازه کمی اوج میگیرد ولی تا بعد از زمان از پیش تعیین شده برای به کار افتادن لیزر ، در ارتفاع نسبتا پایین میماند . مزیت این روش در آن است که علامت گذار در زمان مناسب هدف را با پرتو لیزر روشن میکند و بدلیل کم بودن زمان روشن بودن هدف توسط لیزر امکان نشان دادن واکنش مناسب وجود ندارد . معمولا از این روش در مواجهه با تانکهای پیشرفته امروزی که به تشخیص دهنده های تهدید لیزر مجهز هستند استفاده می شود . اگرچه روش قفل روی هدف پس از شلیک از روش قفل روی هدف پیش از شلیک پیچیده تر است .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: